Günümüzde otomobillerin kumandası ve kontrolü için elektronik-bilgisayar sistemleri kullanılıyor. Aslında elektronik kontrol ünitesi genell...
Günümüzde otomobillerin kumandası ve kontrolü için elektronik-bilgisayar sistemleri kullanılıyor.
Aslında elektronik kontrol ünitesi genellenmiş bir isimdir, bir otomobilde çok sayıda (ecu) elektronik kontrol ünitesi bulunmaktadır ve bu elektronik kontrol üniteleri bir birleriyle entegre olarak (uyumlu ve haberleşerek) çalışmaktadır. Bu elektronik ünitelerinin ortak olarak çalışmasıyla bir bütün olan otomobil sistemleri kusursuz olarak çalışabilmektedir. Elektronik ünitelerini bir birine bağlayan sisteme CAN (Controller Area Network :denetleyici alan ağı) denir.
Bir otomobilde bulunan elektronik kontrol üniteleri nelerdir? Örneğin;
* Motor kontrol ünitesi
* ABS kontrol ünitesi
* Otomatik şanzıman kontrol ünitesi
* Konfor sistemi kontrol ünitesi
* İklimlendirme (ısıtma-soğutma) kontrol ünitesi
* Gösterge kontrol ünitesi
* Hava yastığı kontrol ünitesi.
Elektronik kontrol ünitesi konusunu "Motor Kontrol Ünitesi" özelinde anlatalım.
Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU) - Motor Kontrol Ünitesi Nedir Ne İşe Yarar Nasıl Çalışır?
Elektronik Kontrol Ünitesi içerisinde yeniden programlanabilen mikroişlemcilere
sahiptir. Hafızasında bulunan yazılımlar vasıtasıyla sensörlerden aldığı elektriksel sinyalleri
yorumlayarak, işlemlerden geçirir ve çeşitli aktüvatörlere kumanda eder. Motorun her
çalışma şartında, uygun yakıt enjeksiyon ve ateşleme avansı değerlerini çevresel sonuçları
da göz önünde tutarak uygulamaya sokar. EKÜ otomatik uyarlamalı tiptedir; yani motorun
yıpranma miktarına göre yakıt ve hava debisini düzeltmekte ve değişikliklerden dolayı
oluşabilecek farklılıkları telafi edebilmektedir.
Elektronik kontrol ünitesi, sensörlerden bilgi alır, bu bilgileri hafızasında kayıtlı olan bilgilerle karşılaştırır, mikroişlemcisi bu işlemleri yürütür, yorum yapar, ve aktörlere (aktivatörlere) emir vererek iş yaptırır.
Örneğin sabah ilk çalıştırmada motorun sıcaklık bilgisini, motor suyu sıcaklık sensörü ECU'ye iletir, ECU gelen sıcaklık bilgisine bakar, hafızasındaki değerlerle kıyaslar, motorun soğuk olduğunu yorumlar. ECU, bir aktivatör (aktör) olan gaz kelebeği elektrik motoruna sinyal (emir) göndererek gaz kelebeğini biraz açar, gene birer aktivatör olan yakıt enjektörlerine emir vererek yakıt enjeksiyon süresinin arttırır. Böylece motorun rölanti devrini yükselterek motorun daha çabuk ısınmasını sağlar. Motor ısındığında rölanti devrinin de düştüğü gözlemlenecektir.
Motor kontrol ünitesi, her yük ve devir şartında motorun ateşleme ve yakıt enjeksiyon sistemini en mükemmel şekilde ayarlamaya çalışır.
Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU) - Motor Kontrol Ünitesinin Görevleri Nelerdir ?
EKÜ nün Fonksiyonları
1. Soğuk Çalıştırma; Yakıt miktarı, motor devrine ve soğutma suyu sıcaklığına göre hesaplanır. Çok düşük sıcaklıklarda püskürtme süresi uzatılarak zengin karışım elde edilir. Motor ısındığı zaman,püskürtme süresi azaltılarak karışım fakirleştirilir.
2. İlk Çalıştırma; Kontrol ünitesi, soğutma suyu sıcaklığına bağlı olarak karışımı zenginleştirir.
3. Motorun Isınma Devresi; Motorun ısınma süresinde zenginleştirilen karışım, soğutma suyu sıcaklığına göre püskürtme süresinin azaltılmasıyla ayarlanır.
4. Hızlanma; Hızlanma sırasında EKÜ soğutma suyu sıcaklığı, gaz kelebeğinin açılma hızı, motor devri, hızlanmaya başlama anındaki gaz kelebek açıklık değeri ile karışımı zenginleştirir.
5. Tam Güç; Motorun tam güç ile çalışması durumunda EKÜ gaz kelebek açıklığının üçte ikisinden fazla açıldığında püskürtme süresini uzatır.
6. Motor Devir Sınırlaması; Motor devri sınır değeri geçtiğinde EKÜ yakıtın püskürtülmesini keserek bu devrin geçilmesini önler.
7. Yavaşlama; Kontrol ünitesi yavaşlama sırasında motor devri, motor soğutma suyu sıcaklığı ve
gaz kelebeği konumuna bağlı olarak enjektördeki yakıt püskürtme süresini azaltır.
8. Giriş Sinyali Arızası Anında; Motor soğutma suyu ve hava sıcaklık sensörleri, rölanti motoru, gaz kelebek potansiyometresi, lambda sensörü gibi elemanlardan bir veya birkaçının arızalı olduğu durumlarda bile motorun çalışmasını sağlayan bir emniyet sistemi vardır.
(Elektronik Kontrol Ünitesi)
Elektronik Kontrol Ünitelerine Bağlı Tüm Sensörler:
COMMENTS