Elektronik Ateşleme Sistemi Nedir Nasıl Çalışır Devresi ve Parçaları Nelerdir ?

Elektronik Direkt Ateşleme Sistemi Devresi:

(Elektronik (Bağımsız) Ateşleme Sistemi)

Elektronik ateşleme sistemi; bağımsız ateşleme sistemi - direkt ateşleme sistemi - (bazen) distribütörsüz ateşleme sistemi olarak da bilinir.

Günümüzde üretilen tüm benzinli (lpg'li) arabalarda bağımsız ateşleme sistemi kullanılmaktadır. Aracımızın bağımsız elektronik ateşleme sistemine sahip olup olmadığını, ateşleme bobinine bakarak anlayabiliriz, eğer bir tane ateşleme bobini var  ve bu bobinden buji kablolarıyla bujilere bağlantı varsa, bu araç bağımsız elektronik ateşleme sistemine sahip değildir.   

Elektronik (Direkt) Ateşleme Sistemi Nasıl Çalışır ?
Bağımsız elektronik ateşleme sisteminin görevi, yanma odasına alınan hava-yakıt karışımını en uygun anda buji ile ateşleyerek yanmayı başlatmak ve gerekli avansı vermektir.
Bağımsız elektronik ateşleme sisteminde her silindir için ayrı bir ateşleme bobini kullanılmıştır, ateşleme bobini içerisinde ateşleyici ünite, primer ve sekonder sargılar ve direkt bujiye bağlanabilen, buji kablosu görevi yapan başlık vardır.

Bağımsız elektronik ateşleme sisteminde Buji kablosu yoktur, sadece bujinin tepesinde bulunan ateşleme bobinlerini 12V ve sinyal akımıyla besleyen elektrik kablosu ve soket vardır)

Her silindire ait bobin primer devresinin kontrolü, motor yönetim ünitesine (EKÜ) bağlanmıştır.
EKÜ, motorun o anki çalışma koşullarına göre en uygun ateşleme avansını belirleyerek sırası gelen silindir bobininin primer devre akımını keser ve bobinin sekonder devresinde yüksek gerilimin oluşmasını sağlar. İlgili silindirin zamanlaması, eksantrik mili üzerinde bulunan zamanlama (faz) sensörü ve krank milinden alınan ÜÖN ve devir sinyali ile belirlenir.

Elektronik (Direkt) Ateşleme Sisteminde Hangi Sensörler Kullanılır ?

Motorun ateşleme sistemini ve ateşleme avansını kontrol edip çalıştıran elektronik kontrol ünitesi (ECU), bu işi, çeşitli sensörlerden bilgiler alarak ve bu bilgilere göre hafızasındaki programı uygulayarak yapar. Ateşleme sistemi çalıştırılırken ve avansı düzenlenirken; krank mili konum sensörü, eksantrik (kam) mili konum sensörü, vuruntu sensörü, gaz kelebeği konum sensörü, hava akış ölçer (debimetre) ve motor soğutma suyu sıcaklık sensöründen anlık olarak bilgiler, elektronik kontrol ünitesine iletilir ve yorumlanır.

Elektronik (Direkt) Ateşleme Sisteminin (devre elemanları) Parçaları Nelerdir ?
Akü, Bujiler, her buji için ateşleme bobinleri, Ateşleme bobinlerinde bulunan ateşleyici elektronik devreler, ateşleme bobinlerine bağlı besleme ve sinyal kabloları, Elektronik kontrol ünitesi (motor kontrol ünitesi), sensörler (Kam mili konum sensörü ve eksantrik mili konum sensörü başta olmak üzere).

(Bağımsız Elektronik Ateşleme Sistemi ve Ateşleme Bobini)

Elektronik (Direkt) Ateşleme Sistemininde Elektronik Avans Nasıl Verilir ?
Elektronik avans, tertibatında ateşleme avansı, sensörlerin verdiği bilgiler ışığında Elektronik Kontrol Ünitesi (EKÜ) tarafından belirlenir.

Sensörlerin görevleri:

Devir ve ÜÖN sensörünün görevi: Volan arkasındaki dişliden ya da krank mili kasnağı üzerinden motor devir ve Üst Ölü Nokta bilgisi alınır.

Mutlak basınç sensörünün görevi: Emme manifoldu üzerinden emme manifoldu vakum değeri alınır.
Gaz kelebeği konum sensörünün görevi: Motorun relanti ya da üst hızlarda çalışma bilgisi alınır.
Emilen hava sıcaklık sensörünün görevi: Emme manifolduna giren havanın sıcaklığı bilgisi alınır.
Motor soğutma suyu sıcaklığı sensörünün görevi: Motor soğutma suyu sıcaklığı bilgisi alınır.

Vuruntu sensörünün görevi: Motordaki ateşleme vuruntusu olup olmadığının bilgisi alınır.


Elektronik Kontrol Ünitesinde her duruma, yani her devir sayısına ve yük noktasına ait yakıt tüketimi ve egzoz gazları için en uygun ateşleme noktaları programlanmıştır. EKÜ, giriş sinyallerini alır ve ateşleme tanıma alanından gerekli ateşleme açısını hesaplar. Sonra çıkış sinyalini kumanda cihazının son kademesine gönderir, bu ise ateşleme bobininin primer devresine kumanda ederek avansı en uygun değere ayarlar.
Ateşleme (avans) ayarı ve ateşleme hareketinin bitirilmesi, elektronik kumanda cihazı tarafından yapılır.

Elektronik (Direkt) Ateşleme Sisteminin Avantajları Nelerdir ?
* Buji kıvılcım gücü çok daha iyidir, 40 bin volt gerilim üretilebilir. İyi kıvılcım, iyi yanma demektir.
* Ateşleme avansı elektronik olarak ayarlandığı için, mükemmel hassaslıkta avans verilebilir, daha iyi avans daha az yakıt, daha fazla motor performansı demektir.
* Klasik ateşleme sisteminde bulunan ve mekanik olarak çalışan, sürtünen parçalar yoktur, daha az arıza yapar ve bakım gerektirmez.
* Buji tırnak aralığı daha fazladır (0,8-1,1 mm ). Daha fazla buji tırnak aralığı, daha uzun kıvılcım atlaması demek, daha uzun kıvılcım atlaması, daha iyi yanma (daha büyük alev çekirdeği) ve performans demektir.