Motor Krank Devir Sensörü Nedir Ne İşe Yarar? Görevi Arızası

Motor Krank Devir Sensörü Nedir Ne İşe Yarar? Görevi ve Arızası Nelerdir

Motor/Krank Devir Sensörünün Görevi Nedir?

Krank mili konum sensörü, motor devrini ve krank mili açısal pozisyonunu belirleyerek EKÜ ye bildirir. Anlık olarak motorun devir bilgisini ve 1. Silindirdeki pistonun tam olarak hangi konumda olduğunu (üst ölü noktada mı alt ölü noktada mı) elektronik kontrol ünitesine (ECU) iletir. Motor devir sensörüne; üst ölü nokta sensörü, krank mili pozisyon sensörü, krank  mili konum sensörü de denmektedir. 

(Bakınız: Araçtaki Tüm Sensörler)

(Volanın arkasında bulunan sensör dişlisi ve motor devir sensörü)

Krank Konum Sensörü Çeşitleri 

Endüktif Tip Krank Sensörü: Voltaj beslemesi yoktur, yapısında doğal mıknatıs bulunur ve manyetik alan değişimiyle oluşan voltaj sinyali ECU'ye iletilir.

Hall Effekt Tip Krank Sensörü: Bu tip sensörde besleme voltajı vardır, yapısındaki yarı iletken plaka ile voltaj sinyalleri gönderilir.

Motor/Krank Devir Sensörü nerededir? 

Krank devir sensörü, motorun ön tarafında krank kasnağının hemen arkasında bulunan bir dişli üzerinde (motor bloğunda ve kartere yakın) olabildiği gibi; motorun arka tarafında (şanzıman tarafında), volan dişlisinin arka tarafında bulunan ayrı bir dişli üzerinde de bulunabilir.

Renault araçlarda krank devir sensörü motorun arkasında volan tarafındadır.

(Krank kasnağı ve motor devir sensörü- Toyota Corolla 2005)

Motor/Krank Devir Sensörü Nasıl Çalışır?

Devir senörünün içerisinde bir sabit mıknatıs ve etrafına sarılmış bobin bulunur, böylece sensör, manyetik alan değişimlerinde, voltaj oluşturan bir yapıya sahiptir. Manyetik alandaki büyük dalgalanma (sensör dişlisindeki eksik diş sebebiyle), sensörde büyük voltaj değişimine sebep olur.

Sensör içerisindeki mıknatısın oluşturduğu manyetik alan karşısında dönen dişli nedeniyle sürekli değişmekte, bu yüzden sensör sargılarında yönü sürekli değişim gösteren bir gerilim oluşturmaktadır. Dişli kasnak üzerinde yeri daha önceden belirlenmiş farklı yapıdaki bir diş (daha kalın diş ya da eksik diş), sensör sinyalini değiştirir, böylece krank milinin bulunduğu açısal pozisyon ve motor devri algılanmaktadır.

Örneğin tek noktada eksik dişli dişlide, o eksik olan dişlerin sensörün önünden geçtiği konum, 1. Silindirdeki pistonun (ÜÖN) üst ölü noktada olduğu konumdur. 60 dişli bir sensör dişlisinde 60x6=360 derece olacak şekilde (Tam tur krank mili) , bir diş 6 derecelik krank açısına karşılık gelir. İki diş eksik bırakılır yani 12 derecelik açı üst ölü nokta boşluğuna karşılık gelir.

Bazı sinyal dişlilerindeyse, tam karşı karşıya iki adet diş boşluğu bulunur, örneğin toplam 60 dişlik bir sinyal dişlisinde, karşılıklı olarak (birbirne 180 derece) ikişer diş boş bırakılarak, 60-4= 56 dişlik bir, devir sensörü dişlisi kullanılır. İki ayrı diş boşluğunun avantajı, eksantrik mili konum sensörü (faz-hall sensörü) bilgisiyle birlikte,  silindirlerde ateşlemeden kaynaklı tekleme-vuruntu meydana geldiğinde, bunun hangisinden kaynaklandığı tespit edilebilir.

Motor/Krank Devir Sensörü bilgisi hangi İşler için kullanılır?

Motorda bulunan en önemli sensör, motor-krank devir sensörüdür, motorla ilgili tüm ayarlamalarda, bu sensörden gelen bilgiler kullanılır. Sensörden alınan bilgiler doğrultusunda,

*yakıt enjeksiyon başlangıcı ve yakıt püskürtme süreleri,

* değişken subap zamanlaması (VVT-i veya VTEC gibi) ayarlanmasında,

*benzinli motorlarda ateşleme zamanlaması ve ateşleme avansı,

*otomatik şanzımanlı araçlarda vites değişim noktaları,

*turbo şarj basıncının ayarlanması,

gibi temel motor fonksiyonları düzenlenir.

(Krank milinde bulunan işaret dişlisine bakan (iç kısımda) motor devir sensörü - Toyota Corolla 2015)

Motor/Krank Devir Sensörü Arızası Nedir?

Motor-krank devir sensörü arızalanırsa, motor çalışmaz. Bazı modellerde 2000 dev/dk civarında sabit dervirde arıza modunda çalışabilir. Sensör arızalandığında, bağlantı kabloları ve bağlantı soketi kontrol edilmelidir, kablo kopmaları veya kısa devreler, ya da soket gevşemeleri veya soketteki uçların yağ-kir kaplanmasıyla sensör arızalanmış olabilir. 

Krank Mili Konum Sensörü Arıza Belirtileri Nelerdir? Arızası Nasıl Anlaşılır?

* Marş yapılmasına rağmen motor çalışmaz
* Motor zor çalışır
* Araç yolda giderken stop eder

(Bakınız: Araçtaki Tüm Sensörler)